Plentzia eta Gorliz

Plentzia eta Gorliz

2018/06/27

EuskarAbentura



Datorren igandean, uztailaren 1ean, hasiko da EuskarAbentura Maulen. 16 eta 17 urte bitarteko 110 gazte euskaldunek (zazpi herrialdetakoak zein diasporakoak) espedizioa abiatuko dute Euskal Herrian zehar, oinez, uztail osoan zehar. Egun bakoitzean ekintza desberdinak burutuko dira: museoak bisitatu, hitzaldiak, tailerrak, kirol txapelketak, eztabaidak, astronomia hitzaldiak, eta abar.



Gazteen gehiengoa, %43, bizkaitarra da (48 gazte), %21 nafarra (23 gazte), %19 Gipuzkoatik etorriko da (20 gazte) eta %13 Arabatik (14 gazte). Zuberoa, Lapurdi eta Behe-Nafarroatik gazte bana etorriko da eta diasporatik bi; bat Washingtondik eta bestea Patagoniatik. Gazteen %65 emakumeak dira, 72 neska eta 38 mutil. Parte hartzeko proiektu bat egin behar izan zuten, eta lan onenen egileek dohainik hartuko dute parte espedizioan. Gidarien lan-taldea ere badago: antolakuntzako kideak, 12 xerpa (hezitzaile), medikua, erizaina, gidariak, argazkilaria eta kazetariak

Bidean zehar sormen proiektu bat lantzeko proposatuko zaie gazteei eta horretan laguntzeko Ander Lipusek ahots-adierazpen lantegia emango du, Miren Amurizak eta Odei Barrosok hitza-literatur sorkuntza, Ximun Fusch-ek eszenografia, Kattalin eta Peter Ansorenak inprobisazioa eta Myriam Perezek gorputz-adierazpena.
Espedizioa aurrera ateratzeko erakunde desberdinek kolaboratu dute: Akitania-Euskadi-Nafarroa, Euroeskualdea, BBK, Euskaltel, Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako Foru Aldundiak, Getxoko, Donostiko, Bilboko eta Gasteizko Udalak, Kaiku, Ausolan, Euskaraldia, Eusko Ikaskuntza, Jaso Fundazioa… besteak beste.

Euskarabentura Elkarteak abentura jarraitzeko eta elkarrekin gozatzeko gonbidapena luzatu nahi du. Informazio gaurkotuena sarean egongo da eskura: euskarabentura.eus webgunean eta Facebook, Twitter eta Instagram-en @euskarabentura profilak jarraituz.


2018/06/18

Txinako ibilgailu guztiek txip bat izan beharko dute euren jarraipena egiteko



Gero eta gertuago dugu "Anaia Handiaren" mundua. Txinan, esate baterako, hemendik aurrera auto guztiek jarraipen-txip bat izan beharko dute, legez derrigortuta. Teorian, trafiko arazoak konpontzeko baino ez.


Legea onartu berri du Txinako Gobernuak eta uztailetik aurrera hasiko dira ibilgailua irrati-frekuentzia bidez identifikatzeko txipak instalatzen. Kotxe berrietan derrigorrezkoa izango da uztailaren 1etik aurrera; zaharrek ere bai ala bai izan beharko dute txipa instalatuta 2019rako.

Txipak instalatzearekin batera, Txinako errepideetan ehundaka milaka irakurgailu ere ezarriko dituzte (Etzegaraten jarri dituztenen antzekoak), txipak irakurtzeko eta lortuko den informazio horri esker traifiko arazoak gainditzeko. Izan ere, trafikoa da Txinan gaur egun duten arazo handienetariko bat.

Horrelako txipak hainbat herrialdetan erabiltzen dira, gehienbat errepideetako bidesariak ordaintzeko, baina Txina izango da lehenengo herrialdea txipak derrigorrezko bihurtuko dituena eta irakurgailuak errepide guztietan ezarriko dituena.

Txinako Gobernuak ezarritako legedi berriak kezka sortu du herritarren artean, herritarrak nolabait "kontrolatzeko" neurriak ugaritu egin direlako azkenaldian. Esate baterako, Xinjiang eskualdean ibilgailuek derrigorrezko dute GPS bat instalatutaizatea eta Gobernuak ibilgailuen trackeo etengabea egiten du, mugimendu guzti-guztiak ezagutuz. Edota duela zenbait hilabetetik hona, poliziak tren geltokietako pasaiari guztiak identifikatzen ditu betaurreko adimendun batzuei esker.

2018/06/16

Zer botako duzu San Juan sutara?



Donibane jaia —edo, zenbait tokitako euskaran, San Joan festa edo sanjoanak— antzinako jatorria duen jai garrantzitsua da, ipar hemisferioan udako solstizioaren hasiera dela-eta ekainaren 24an ospatzen dena, bereziki Europan. Hala ere, udako benetako solstizioa, urte osoko egunik luzeena, ekainaren 21a edo 22a izaten da. Jatorri paganoa duen antzina-antzinako tradizioa da, birsorkuntza-errituak biltzen dituena; Erdi Aroaz geroztik, San Joan Bataiatzailea kristau santuaren izena darama.

Donibane jaiko ekitaldi ezagunena Donibane sua da, Donibane eguneko bezperako gauean piztu ohi dena, baina bestelako erritu eta ohiturak ere biltzen ditu. Euskal Herrian, esaterako, egun horretan iturri, putzu eta erreka batzuetako urez garbitzea, haietako ura edatea nahiz Donibane eguneko goizeko ihintza zapaltzea osasungarria dela sinetsi izan da. Ohikoa da, halaber, etxeko atarian lizarraren nahiz elorri zuriaren adarrak jartzea, tximistatik babesteko.